تومور Epulis یکی از تومورهای شایع دهانی در سگ‌ها است که به‌ویژه در نژادهای براکیوسفالیک (پوزه‌کوتاه) مانند باکسر بیشتر دیده می‌شود. این تومور اغلب کوچک است و بر روی لثه‌ها ظاهر می‌شود. تومورهای اپولیس ریشه‌دار نیستند و دارای ساقه‌ای مشابه گل کلم هستند. سطح آنها ممکن است صاف یا کمی پیچ‌خورده باشد. اگرچه این تومور در گربه‌ها نادر است، اما در سگ‌ها به‌ویژه نژادهای خاص، می‌تواند نگرانی ایجاد کند.
انواع تومورهای Epulis
تومورهای Epulis به سه نوع اصلی تقسیم می‌شوند: فیبرماتوز، استخوانی (Ossifying)، و اکنتوماتوس (Acanthomatous). هر یک از این انواع ویژگی‌ها و رفتارهای متفاوتی دارند که بر تشخیص و درمان تأثیر می‌گذارد.
تومور فیبرماتوز (Fibromatous) یکی از شایع‌ترین انواع اپولیس در سگ‌هاست. این نوع تومور معمولاً در ناحیه پرمولارها (دندان آسیای کوچک) و بیشتر در فک بالا بر روی لثه‌ها ظاهر می‌شود. فیبرماتوز اغلب یک تومور خوش‌خیم است که به آرامی رشد می‌کند و به ندرت به بافت‌های اطراف یا استخوان فک حمله می‌کند. تومورهای فیبرماتوز از بافت فیبروزی تشکیل شده‌اند و از نظر ظاهری صاف یا کمی پیچ خورده هستند. این تومورها معمولاً نیازی به جراحی وسیع ندارند و با برداشتن ساده می‌توان آنها را درمان کرد. با این حال، اگر درمان به‌موقع انجام نشود، ممکن است باعث تغییر شکل لثه‌ها و ایجاد مشکلات در خوردن و جویدن سگ شود.
تومور استخوانی (Ossifying Epulis) به دلیل ویژگی‌های استخوانی‌اش از سایر انواع اپولیس متمایز است. این نوع تومور معمولاً شامل رشد توده‌های استخوانی است که می‌تواند به استخوان فک حمله کند و باعث تحلیل رفتن استخوان و آسیب به دندان‌های مجاور شود. تومورهای استخوانی ممکن است سفت‌تر از فیبرماتوز باشند و در معاینه دهانی به‌صورت برجستگی‌های سفت و استخوانی حس شوند. این نوع تومور در صورت عدم درمان می‌تواند به تخریب بافت‌های اطراف منجر شود و باعث مشکلات جدی‌تری مانند از دست دادن دندان‌ها یا تغییر شکل فک گردد. جراحی برداشتن تومور معمولاً موثر است، اما در موارد پیشرفته، ممکن است نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تری مانند برداشتن بخشی از فک یا استفاده از روش‌های تکمیلی نظیر پرتودرمانی باشد.
تومور اکنتوماتوس (Acanthomatous Epulis) از نوع تهاجمی و بدخیم اپولیس است و به‌عنوان خطرناک‌ترین نوع این تومور شناخته می‌شود. اکنتوماتوس بیشتر در ناحیه فک پایین و اطراف دندان نیش دیده می‌شود و به سرعت رشد می‌کند. برخلاف دو نوع دیگر، این تومور به شدت تهاجمی است و می‌تواند به عمق بافت‌های دهانی و استخوان فک نفوذ کند. از آنجایی که این تومور به سرعت گسترش می‌یابد، نیاز به مداخله فوری دارد. درمان اصلی برای اکنتوماتوس جراحی است، اما به دلیل تهاجمی بودن تومور، ممکن است نیاز به برداشتن بخشی از فک برای حذف کامل تومور وجود داشته باشد. در برخی موارد، پرتودرمانی نیز ممکن است به‌عنوان یک گزینه مکمل برای کاهش احتمال عود مجدد تومور استفاده شود.
به‌طور کلی، هر سه نوع تومور اپولیس دارای ویژگی‌های متفاوتی هستند که تشخیص و درمان آنها را متفاوت می‌کند. تشخیص زودهنگام و مداخله درمانی مناسب می‌تواند به بهبود سلامت دهانی سگ‌ها کمک کرده و از عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.
تومورهای Epulis با توجه به نوع و اندازه‌شان می‌توانند علائم مختلفی ایجاد کنند. این علائم ممکن است در مراحل اولیه نادیده گرفته شوند، اما با پیشرفت بیماری، نشانه‌ها برجسته‌تر می‌شوند. برخی از علائم شایع شامل موارد زیر هستند:
- ریزش بزاق بیش از حد
- بوی بد از دهان
- خونریزی از دهان
- نامتقارن شدن فک
- بزرگ شدن گره‌های لنفاوی
- وجود برجستگی یا توده‌ای بر روی لثه‌ها یا پوزه
این علائم نشان‌دهنده تومورهای دهانی هستند و باید توسط دامپزشک بررسی شوند. به‌ویژه اگر توده‌ای به‌سرعت رشد کرده و یا تغییر شکل فک و دندان‌ها مشاهده شود، باید فوراً اقدام به تشخیص دقیق و درمان نمود.
تشخیص تومور Epulis در سگ‌ها
برای تشخیص دقیق تومور Epulis، دامپزشک ابتدا از معاینه دهانی کامل استفاده می‌کند. در مواردی که تومور به استخوان فک حمله کرده باشد، ممکن است نیاز به استفاده از تصویربرداری رادیولوژی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر وجود داشته باشد. علاوه بر این، برداشتن نمونه بیوپسی از تومور و ارسال آن به آزمایشگاه پاتولوژی می‌تواند اطلاعات دقیقی در مورد نوع تومور و شدت آن ارائه دهد.
درمان تومور Epulis
درمان تومورهای Epulis بسته به نوع و اندازه تومور می‌تواند متفاوت باشد. در مواردی که تومور کوچک و غیرتهاجمی است، ممکن است تنها با جراحی ساده بتوان تومور را برداشت. با این حال، در موارد بدخیم‌تر، مانند تومورهای اکنتوماتوس، ممکن است نیاز به جراحی‌های گسترده‌تری مانند برداشتن بخشی از فک یا استفاده از پرتودرمانی برای جلوگیری از عود مجدد تومور باشد.
جراحی
جراحی اصلی‌ترین روش درمانی برای تومورهای Epulis است. بسته به نوع تومور و محل قرارگیری آن، دامپزشک ممکن است اقدام به برداشتن تومور همراه با بافت‌های اطراف کند. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی فک برای حذف کامل تومورهای بدخیم وجود داشته باشد.
پرتودرمانی
برای تومورهای بدخیم یا تومورهایی که به‌طور کامل قابل برداشت نیستند، پرتودرمانی می‌تواند به کاهش اندازه تومور و جلوگیری از رشد مجدد آن کمک کند. این روش درمانی معمولاً در موارد پیشرفته مورد استفاده قرار می‌گیرد.
پیشگیری از تومورهای Epulis در سگ‌ها
در حالی که دلایل دقیق بروز تومورهای Epulis به‌طور کامل شناخته نشده است، اما می‌توان با رعایت نکاتی از بروز یا پیشرفت این تومورها جلوگیری کرد. برخی از راهکارهای پیشگیری شامل موارد زیر هستند:
- معاینات دوره‌ای دهان و دندان توسط دامپزشک برای شناسایی زودهنگام مشکلات دهانی
- رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک زدن منظم دندان‌های سگ
- بررسی نژادهای پرخطر و توجه ویژه به تغییرات دهانی در سگ‌های براکیوسفالیک
در ادامه بخوانید: غذای مناسب برای کاسکو: راهنمای جامع برای صاحبان پرندگان
تومورهای Epulis، به‌ویژه در سگ‌ها، می‌توانند باعث ایجاد مشکلات جدی دهانی و فکی شوند. آگاهی از علائم بالینی و تشخیص زودهنگام این تومورها می‌تواند به درمان سریع‌تر و موفقیت‌آمیزتر منجر شود. درمان به‌موقع و توجه به سلامت دهان و دندان حیوانات خانگی می‌تواند از گسترش تومورهای بدخیم جلوگیری کرده و کیفیت زندگی حیوانات را بهبود بخشد.
۰ نظر