در دنیای حیوانات خانگی کوچک، همسترها جایگاه ویژهای دارند. از میان گونههای مختلف، دو نوع محبوبتر از بقیه هستند: همستر سوری (Syrian Hamster) و همستر کوتوله روبروفسکی (Roborovski Dwarf Hamster). این دو گونه، با وجود شباهتهایی که دارند، تفاوتهای چشمگیری نیز در رفتار، اندازه، نیازهای زیستی و مراقبتی دارند که باید پیش از انتخاب، بهدقت مورد بررسی قرار گیرند.
همستر سوری یا همستر کوتوله (روبروفسکی): تفاوتها و شباهتها
نگهداری از حیوانات خانگی کوچک، تجربهای شیرین و دلنشین است که روزبهروز در میان خانوادهها محبوبتر میشود. در این میان، همسترها با ظاهر دوستداشتنی، نگهداری آسان و فضای مورد نیاز کم، جایگاه ویژهای در دل دوستداران حیوانات خانگی پیدا کردهاند. اما در میان انواع مختلف همسترها، دو گونه بیش از بقیه مورد توجه قرار گرفتهاند: همستر سوری و همستر کوتوله روبروفسکی.
هر کدام از این دو گونه، ویژگیهای منحصر بهفردی دارند که آنها را برای گروههای خاصی از افراد مناسب میکند. اگر در انتخاب بین این دو مردد هستید و نمیدانید کدام یک میتواند همدم بهتری برای شما باشد، در این مقاله با ما همراه باشید تا با بررسی دقیق تفاوتها و شباهتهای این دو نژاد محبوب، بهترین انتخاب را با آگاهی کامل انجام دهید.
ویژگیهای ظاهری همستر سوری و روبروفسکی
ویژگیهای ظاهری همستر سوری و روبروفسکی از مهمترین عوامل در انتخاب میان این دو گونه محبوب هستند. ظاهر فیزیکی نه تنها بر جذابیت حیوان تأثیر میگذارد، بلکه میتواند نشانهای از نیازهای مراقبتی و رفتاری هر نوع همستر باشد. از اینرو، در ادامه بهطور دقیق به بررسی اندازه، وزن، رنگ و نوع پوشش بدن این دو گونه میپردازیم تا تصویر روشنی از تفاوتها و شباهتهای آنها داشته باشیم.
همستر سوری که به نامهای دیگری چون «همستر طلایی» یا «همستر تدی» نیز شناخته میشود، بزرگترین نژاد همستر خانگی است. اندازه این حیوان بسته به جنسیت، تغذیه و ژنتیک میتواند بین ۱۲ تا ۱۸ سانتیمتر متغیر باشد. نرها اغلب کمی بزرگتر از مادهها هستند، بهویژه اگر از نوع مو بلند باشند. وزن همستر سوری نیز بهطور معمول بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ گرم قرار دارد، که همین مسئله موجب شده تا بسیاری از افراد، این گونه را راحتتر در دست بگیرند و به کودکان معرفی کنند. جثه بزرگتر این همستر، حملونقل، تمیزکاری و مشاهده وضعیت سلامت او را سادهتر میسازد.
در سوی دیگر، همستر روبروفسکی که کوچکترین نژاد همستر در میان گونههای خانگی محسوب میشود، ظاهری بسیار جمعوجور و ظریف دارد. طول بدن او معمولاً بین ۴ تا ۵ سانتیمتر است و وزنش از ۲۰ تا ۳۰ گرم فراتر نمیرود. این اندازه کوچک و جثه سبک، سبب شده تا روبروفسکیها برای دست گرفتن مناسب نباشند، چراکه بهراحتی ممکن است از دست بلغزند یا بترسند. همین موضوع، نگهداری از این گونه را برای کودکان یا افراد بیتجربه، تا حدی چالشبرانگیز میکند.
از منظر رنگ و پوشش بدن، تفاوتها حتی بیشتر به چشم میخورند. همسترهای سوری دارای تنوع رنگی گستردهای هستند. رنگهای طلایی، کرمی، سفید، شکلاتی، خاکستری، سیاه و حتی الگوهای ترکیبی در این نژاد دیده میشود. این تنوع باعث شده تا علاقهمندان بتوانند همستری را انتخاب کنند که از لحاظ ظاهری، سلیقه شخصی آنها را برآورده سازد. همچنین، همسترهای سوری میتوانند موهایی کوتاه، متوسط یا بلند داشته باشند. نوع مو بلند آنها با نام «همستر تدی» شناخته میشود که پوششی پشمی و نرم دارد و بهنوعی شبیه عروسکهای پشمالو بهنظر میرسد.
در نقطه مقابل، همسترهای روبروفسکی معمولاً رنگ بدن یکنواختتر و مشخصتری دارند. پوشش بدن آنها به رنگ قهوهای روشن یا خاکی است، در حالی که شکمشان کاملاً سفید است. این تضاد رنگی، جذابیت بصری خاصی ایجاد میکند. وجه تمایز بارز همستر روبروفسکی، ابروهای سفید و صورت گرد و معصوم اوست که ظاهری کودکانه و بامزه به او میبخشد. پوشش موی آنها کوتاه و متراکم است، و برخلاف همستر سوری، مو بلند ندارند. درخشش و ظرافت پوست این همسترها نشاندهنده سلامت و شادابی آنهاست و نقش مهمی در ارزیابی وضعیت جسمیشان دارد.
اگر ظاهر و فیزیک همستر یکی از فاکتورهای اصلی شما در انتخاب است، باید در نظر داشته باشید که همستر سوری با اندازه بزرگتر، رنگهای متنوعتر و نوع موی قابل انتخاب، ظاهری قابلتوجه و دلفریب دارد. در مقابل، همستر روبروفسکی با چهرهای کودکانه، جثهای کوچک و پوشش رنگی سادهتر، ظرافت خاصی دارد که او را منحصربهفرد میسازد. شناخت این ویژگیها به شما کمک میکند تا همستری را انتخاب کنید که هم از نظر زیباییشناختی و هم از نظر نیازهای مراقبتی، با شرایط و سلیقهتان همخوانی داشته باشد.
رفتار و شخصیت: آرام یا پرانرژی؟
رفتار و شخصیت همسترها، درست به اندازهی ظاهرشان، در انتخاب نهایی نقش تعیینکنندهای دارند. شناخت دقیق تفاوتهای رفتاری بین همستر سوری و روبروفسکی، به ما کمک میکند تا با در نظر گرفتن سبک زندگی، توقعات و تجربه نگهداری از حیوانات خانگی، تصمیمی آگاهانهتر و هوشمندانهتر بگیریم. هر دو گونه جذابیتهای خاص خود را دارند، اما آنچه آنها را از یکدیگر متمایز میکند، سطح اجتماعی بودن و میزان فعالیت بدنی است که در ادامه بهطور کامل بررسی میکنیم.
همستر سوری ذاتاً حیوانی انفرادی است. این موضوع ریشه در طبیعت وحشی آنها دارد که قلمروطلبی و محافظت از محدوده زندگی بخشی از غریزهشان است. نگهداری از دو همستر سوری در یک قفس، حتی اگر از یک جنس باشند و از زمان تولد با هم بزرگ شده باشند، میتواند به نزاعهای شدید و خطرناک منجر شود. این درگیریها معمولاً با غرش، گاز گرفتن و حتی آسیب فیزیکی جدی همراه است. به همین دلیل، توصیه اکید میشود که همسترهای سوری همیشه بهصورت تکی نگهداری شوند تا از هرگونه تنش و صدمه احتمالی جلوگیری شود.
در مقابل، همستر روبروفسکی رفتاری اجتماعیتر دارد، البته با شرط رعایت اصول صحیح نگهداری گروهی. اگر این همسترها از سنین پایین در کنار یکدیگر بزرگ شوند و در قفسی با فضای کافی و تجهیزات مناسب قرار گیرند، امکان زندگی گروهی و بدون درگیری برای آنها فراهم است.
اما حتی در مورد روبروفسکیها نیز باید به جنسیت اعضای گروه، وجود منابع کافی (غذا، آب، پناهگاه)، و نشانههای سلطهجویی یا پرخاشگری توجه شود. بهتر است گروهها از یک جنس و بدون تفاوت سنی زیاد تشکیل شوند تا هماهنگی رفتاری حفظ گردد.
از نظر سطح فعالیت، تفاوتهای شخصیتی این دو گونه حتی ملموستر میشود. همسترهای سوری موجوداتی شبفعال (Nocturnal) هستند، یعنی بیشتر در ساعات شب بیدارند و روزها را به خواب یا استراحت میگذرانند.
رفتار آنها معمولاً آرام، کنجکاو و قابلپیشبینی است. اگر با آنها به آرامی و صبوری رفتار شود، بهمرور زمان میتوانند دستآموز شده و حتی از تماس با انسان لذت ببرند. این ویژگیها همستر سوری را به گزینهای ایدهآل برای کودکان، سالمندان و خانوادههایی که حیوانی آرام و راحتالتعامل میخواهند تبدیل کرده است.
اما در سوی دیگر، همستر روبروفسکی بهطرز قابلتوجهی پرجنبوجوش، سریع و پرانرژی است. آنها تقریباً هیچگاه آرام نمینشینند و دائماً در حال دویدن، بالا رفتن، کاوش و حفاری هستند. این میزان انرژی بالا باعث میشود که تماشای آنها در حال بازی و حرکت، برای بسیاری از افراد لذتبخش باشد. ولی همین رفتار باعث میشود که دستآموز کردن روبروفسکیها بسیار دشوارتر باشد. آنها معمولاً تمایل کمتری به تماس فیزیکی با انسان دارند و خیلی سریع میترسند یا فرار میکنند. به همین دلیل، نگهداری از این همسترها بیشتر برای افرادی مناسب است که بهدنبال تماشای حیوانی فعال هستند و انتظار تعامل مستقیم زیادی ندارند.
میتوان گفت که اگر بهدنبال حیوانی آرام، قابل تعامل، و مناسب برای نوازش هستید، همستر سوری انتخاب مطمئنتری خواهد بود. اما اگر شیفتهی تحرک، سرعت و هیجان رفتار حیوانات کوچک هستید و تجربه کافی در نگهداری از آنها دارید، همستر روبروفسکی با شخصیت پرانرژی و ماجراجوی خود، میتواند گزینهای جذاب و چالشبرانگیز باشد. شناخت دقیق این تفاوتها، رضایتمندی هر دو طرف – هم انسان و هم حیوان – را در بلندمدت تضمین میکند.
نیازهای محیطی و شرایط نگهداری
۱. فضای مورد نیاز
بهدلیل اندازه بزرگتر، همسترهای سوری به فضای بیشتری نیاز دارند. قفسی با حداقل ابعاد ۶۰×۴۰ سانتیمتر توصیه میشود. برای روبروفسکی، قفسی با ابعاد ۵۰×۳۰ سانتیمتر میتواند کافی باشد، اما بزرگتر همیشه بهتر است.
۲. تجهیزات داخل قفس
هر دو گونه نیاز به تجهیزات مشابهی دارند:
-
چرخ و فلک (ترجیحاً بسته برای روبروفسکی)
-
لولههای تونلی
-
مکانهای پنهانسازی
-
بستر نرم و جاذب مانند خاک اره بدون گرد و غبار
روبروفسکیها بهدلیل تحرک زیاد، از چرخهای کوچکتر و سریعتر استفاده میکنند.
تغذیه همستر سوری و روبروفسکی
تغذیه صحیح همستر سوری و روبروفسکی یکی از اساسیترین عوامل در حفظ سلامت، شادابی و طول عمر این حیوانات کوچک و دوستداشتنی است. هرچند همسترها بهطور کلی همهچیزخوار محسوب میشوند، اما این به معنای مصرف بدون محدودیت همه نوع خوراکی نیست. برای تأمین نیازهای تغذیهای همستر، رژیم غذایی باید متعادل، متنوع و سرشار از فیبر، پروتئین و ویتامینها باشد، چرا که هرگونه تغذیه نادرست میتواند منجر به چاقی، سوءتغذیه، بیماریهای گوارشی و حتی مشکلات دندانی شود.
در گام نخست، پایه اصلی رژیم غذایی همسترها را دانههای خشک و طبیعی تشکیل میدهد. موادی همچون جو، ذرت، گندم، تخم آفتابگردان و کتان، نهتنها انرژی لازم را فراهم میکنند، بلکه به حفظ سلامت دستگاه گوارش نیز کمک میکنند.
این دانهها بهتر است بهصورت مخلوط و متعادل ارائه شوند تا همستر دچار کمبود یا اضافهمصرف یک نوع خاص نشود. همستر روبروفسکی به دلیل اندازه کوچکتر، نیاز کمتری به حجم غذا دارد، اما همانند سوریها به تنوع غذایی نیازمند است.
افزودن سبزیجات تازه بخش ضروری دیگری از برنامه غذایی روزانه است. سبزیهایی مثل هویج، خیار، کاهو، کرفس، برگ اسفناج و فلفل دلمهای منابع غنی از ویتامینها و آب هستند که به تقویت سیستم ایمنی و جلوگیری از یبوست کمک میکنند. البته باید توجه داشت که مصرف سبزیها باید تازه، شستهشده و بدون آلودگی شیمیایی باشد و در مقدار کنترلشده ارائه شود، چراکه زیادهروی در مصرف آنها ممکن است موجب اسهال شود.
میوهها نیز میتوانند بهعنوان یک میانوعده شیرین و سالم برای همسترها استفاده شوند، اما باید در حجم بسیار کم و با دقت انتخاب شوند. میوههایی مانند سیب، موز، انگور و گلابی مناسب هستند، اما به دلیل محتوای قندی بالا باید تنها گهگاه و در قطعات کوچک مصرف شوند. مصرف بیشازحد قند، همستر را در معرض دیابت، چاقی و مشکلات دندانی قرار میدهد.
برای تأمین پروتئین حیوانی که نقش کلیدی در رشد و ترمیم بافتها دارد، میتوان از خوراکیهایی مانند کرم خشکشده، تخم مرغ آبپز و مقدار اندکی مرغ پخته بدون ادویه استفاده کرد. این نوع پروتئینها بهویژه در دوران رشد و بارداری همسترها اهمیت بیشتری دارند.
باید بهطور جدی از دادن خوراکیهای قندی، شور، چرب، فرآوریشده و انسانی مانند چیپس، شیرینی، شکلات، غذاهای کنسروی یا سرخکردنی به همسترها خودداری کرد، چرا که این نوع مواد میتوانند آسیبهای جبرانناپذیری به کبد، کلیه، قلب و دستگاه گوارش آنها وارد کنند. نگهداری صحیح از همستر، با انتخاب مواد غذایی مناسب آغاز میشود و تغذیه سالم، پایهی یک زندگی شاد و طولانی برای این حیوانات دوستداشتنی خواهد بود.
بهداشت و سلامت عمومی
۱. طول عمر
همستر سوری معمولاً بین ۲ تا ۳ سال عمر میکند. روبروفسکیها با مراقبت صحیح میتوانند تا ۳.۵ سال نیز زنده بمانند، اما این موضوع به ژنتیک، تغذیه و شرایط نگهداری وابسته است.
۲. بیماریهای رایج
هر دو گونه مستعد مشکلاتی مانند:
-
عفونتهای تنفسی
-
بیماریهای پوستی
-
نارساییهای گوارشی
-
دندانهای رشد نکرده
بازدید منظم از دامپزشک، تغذیه صحیح و تمیزی قفس، از بروز این مشکلات جلوگیری میکند.
تعامل با انسان و مناسب بودن برای کودکان
یکی از فاکتورهای مهم در انتخاب همستر، میزان تعاملپذیری آن با انسان بهویژه کودکان است. همستر سوری از نظر رفتاری، یکی از اجتماعیترین و دستآموزترین انواع همسترها بهشمار میرود.
این گونه بهراحتی با انسان ارتباط برقرار میکند و اگر از سنین پایین با مهربانی و صبر آموزش داده شود، بهمرور زمان با صاحب خود احساس امنیت و اعتماد پیدا میکند. همستر سوری معمولاً از نوازش و در آغوش گرفته شدن نمیترسد و با حرکات آرام و قابل پیشبینی، درک رفتار او برای کودکان و افراد مبتدی آسانتر است. همین ویژگیها باعث شده تا این همستر انتخابی ایدهآل برای خانوادههایی با کودکان باشد، البته با این شرط که کودک بداند چگونه با حیوان کوچک خود رفتار محترمانه و بدون خشونت داشته باشد.
در نقطه مقابل، همستر روبروفسکی به دلیل اندازه بسیار کوچک، سرعت بالا و واکنشهای غریزی تند، گزینهای مناسب برای کودکان کمسن و سال نیست. این گونه معمولاً از تماس مستقیم با انسان میترسد و بهسرعت فرار میکند، که این رفتار میتواند برای کودک دلسردکننده یا خطرناک باشد؛ زیرا احتمال افتادن یا آسیب دیدن همستر افزایش مییابد.
روبروفسکیها همچنین به دلیل استرسپذیری بالا، در برابر تعامل فیزیکی مکرر آسیبپذیرتر هستند. آنها بیشتر مناسب افرادی هستند که علاقه دارند رفتارهای طبیعی و پرانرژی حیوان را از فاصله امن و در محیط قفس تماشا کنند. بنابراین، اگر بهدنبال همستری هستید که بیشتر بتوانید او را ببینید تا لمس کنید، روبروفسکی انتخاب مناسبی است.
نکاتی برای انتخاب همستر مناسب
هنگام انتخاب همستر، مهمترین نکته این است که سبک زندگی، سن، تجربه و سطح انتظار خود را بهدرستی ارزیابی کنید. اگر فردی هستید که حیوان خانگی را برای تعامل نزدیک، نوازش، آموزش و ارتباط مستقیم میخواهید و شاید اولینبارتان است که از همستر نگهداری میکنید، همستر سوری بهترین گزینه برای شماست.
این همستر با خلقوخوی ملایم، اندازه مناسب و توانایی بالا در برقراری رابطه با انسان، هم برای بزرگسالان و هم برای کودکانِ آموزشدیده انتخابی مطمئن و دلچسب است. نگهداری، تمیزکاری، دستآموز کردن و حتی سرگرم شدن با همستر سوری آسانتر است و همین مسئله او را به یکی از محبوبترین حیوانات خانگی کوچک تبدیل کرده است.
در سوی دیگر، اگر پیشتر تجربه نگهداری از همستر یا حیوانات کوچک داشتهاید و علاقهمند به مشاهده رفتارهای پرسرعت، کنجکاوانه و جذاب در قفس هستید، همستر روبروفسکی میتواند گزینهای خاصتر و هیجانانگیزتر برایتان باشد.
این نژاد برای کسانی مناسب است که از نگهداری همستر لذت میبرند، اما لزومی برای تماس فیزیکی مداوم نمیبینند و ترجیح میدهند بیشتر شاهد بازی، دویدن و تعاملات درونگونهای حیوان باشند. روبروفسکیها اگرچه دستی نمیشوند، اما با رفتارهای پرانرژی و چهره کودکانهشان، توجه هر ناظری را به خود جلب میکنند. بنابراین، انتخاب بین این دو به هدف شما از داشتن همستر بستگی دارد: تعامل و نوازش، یا تماشا و شگفتی.
جمعبندی نهایی
در انتخاب بین همستر سوری و همستر روبروفسکی باید به موارد زیر توجه کنید:
-
اندازه و فضای مورد نیاز
-
سطح تعامل با انسان
-
رفتار اجتماعی و انفرادی
-
نیاز به نگهداری و وقتگذاری
-
تناسب با سن صاحب حیوان (مخصوصاً برای کودکان)
با شناخت دقیق تفاوتها و شباهتهای این دو گونه محبوب، میتوان تصمیمی آگاهانه گرفت و تجربهای لذتبخش از نگهداری همستر بهدست آورد.
سوالات متداول
آیا همستر سوری و روبروفسکی میتوانند با هم در یک قفس زندگی کنند؟
خیر. همستر سوری بهشدت قلمروطلب و انفرادی است و حتی با همنوع خود نیز نمیتواند در یک قفس زندگی کند. روبروفسکیها اگر از کودکی با هم بزرگ شوند، ممکن است بتوانند زندگی گروهی آرامی داشته باشند، اما هرگز نباید دو گونه متفاوت را با هم در یک قفس نگه داشت.
کدام نوع همستر برای کودکان مناسبتر است؟
همستر سوری به دلیل اندازه بزرگتر، رفتار آرامتر و تعاملپذیری بیشتر، برای کودکان (بهویژه با نظارت بزرگترها) گزینهی بسیار مناسبتری است. روبروفسکیها بهدلیل سرعت بالا و استرسپذیری، برای کودکان کمسن توصیه نمیشوند.
در ادامه بخوانید: چگونه از کک و کنه در حیوانات خانگی جلوگیری کنیم؟ راهنمای کامل برای صاحبان سگ و گربه
آیا همسترها نیاز به واکسن یا دامپزشک دارند؟
همسترها بهطور معمول به واکسیناسیون نیازی ندارند، اما در صورت بروز علائمی مانند کمتحرکی، کاهش اشتها، اسهال، ترشح از چشم یا بینی، یا مشکلات تنفسی باید سریعاً به دامپزشک تخصصی حیوانات کوچک مراجعه کرد.
آیا میتوان همسترها را آزاد گذاشت تا در خانه بچرخند؟
در شرایط خاص و زیر نظر کامل بله، اما همسترها بهشدت کنجکاو، فرارگر و سریع هستند. برای این منظور بهتر است از محیطهای ایمن یا محوطههای بازی مخصوص همستر استفاده شود تا از آسیبدیدگی یا گم شدن حیوان جلوگیری گردد.
طول عمر همستر سوری و روبروفسکی چقدر است؟
همستر سوری معمولاً ۲ تا ۳ سال عمر میکند، در حالی که روبروفسکی با مراقبت مناسب ممکن است تا ۳ تا ۳.۵ سال نیز زنده بماند. طول عمر به تغذیه، ژنتیک، محیط نگهداری و رسیدگی بهداشتی بستگی دارد.
۰ نظر